GMK Röportajlar’ın 43’üncüsünü üyemiz Dilara Sezgin’e ayırdık. Tasarım serüvenine mimarlık eğitimiyle başlayan Sezgin, zamanla yönünü görsel iletişim tasarımına çevirmiş, kendi deyişiyle “rotasını yeniden oluşturan” bir tasarımcı. Kurum ve etkinlik kimliği, yönlendirme ve kitap tasarımlarının öne çıktığı işleri arasında, Nevzat Sayın’ın Düşünceler/İşler 2004–2018 kitabı ile Rumeli Hisarı Müzesi ve İBB Miras’ın Kütüphane Troleybüs projesi için hazırladığı kurumsal kimlikler tasarımcı için özel bir yere sahip.
2018’den bu yana GMK üyesi olan Dilara Sezgin’le profesyonel serüveni, mimarlık ile iletişim tasarımı arasında kurduğu bağ ve mesleğin geleceğine dair bir sohbet gerçekleştirdik.*

Grafik tasarımcı olmaya nasıl karar verdiniz? Bize serüveninizden bahseder misiniz?

Mimar olduktan sonra karar verdim. Okul yıllarında kalbim sadece mimarlık için çarpmıyordu, grafik tasarım diye bir bölüm olduğunun da ayrımında değildim. Okuduğum lisede matematik ve fen alanında derecemin iyi olması, tasarıma düşkünlüğüm, mekâna merakım sonucunda mimarlığı keyifle okudum. Lisansüstü eğitimime mimari tasarım alanında devam ettim. O senelerde fark ettim ki binaların strüktürel yapılarından ziyade kâğıt üzerindeki temsilleri ilgimi daha fazla çekiyor. Mimari proje sunumlarının her aşamasında grafik tasarım doğrudan işin içindedir. Ben bu ilişkiyi kurcalarken pafta, mizanpaj, tipografi, hiyerarşi gibi konulara fevkalade bir heyecan duymaya başladım. Okul faslının ardından bir-iki kısa süreli denemeden sonra hocam Nevzat Sayın’ın mimarlık ofisinde işe başladım. Proje mimarı olarak yaklaşık bir sene kadar çalıştım ve sonra kendimi ofisin portfolyosu, web sitesi ve çeşitli iletişim elemanlarını tasarlarken buldum. Bu esnada freelance olarak da çalışmaya başladım. Sezgisel olarak yönümü bulmaya çalışırken, ikinci ve bu defa grafik tasarım alanında bir eğitimin beni daha da hizaya sokacağına inandım ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nin (MSGSÜ) lisansüstü programına kabul oldum. Benimkisi böyle bir “rota yeniden oluşturuluyor” hikâyesi. 

Yeryüzünde Minör Titreşimler, kitap tasarımı, 2024

İletişim tasarımında ilgi duyduğunuz/çalıştığınız spesifik bir alan var mı?

Genel anlamda tek bir alandan söz etmek mümkün değil. Şüphesiz mimar olduğum için mimari kurumsal kimlikler, yayınlar hem en rahat çalıştığım hem de her defasında yeni şeyler denemek için heyecanlandığım alanlar. Binaların mimarisiyle uyumlu kimlikler tasarlarken hevesimin arşa çıktığını söyleyebilirim. Belki de tipografik tasarımın mimari öğelerle tarihten beri doğrudan ilişkili olmasından dolayı bu tür projelerde yer almaktan heyecan duyuyorum. Bunların yanı sıra sanatçı monografilerine de ilgim var; kısa sürede bir sanatçının külliyatına, dertlerine ortak olma ve görsel editörlük yapma fikri epey hoşuma gidiyor. 


KAAT Architecture + Urbanism, kurumsal kimlik tasarımı, 2025

Sizce bir tasarımcının tasarım anlayışı ile müşterinin beklentileri veya kararları arasında nasıl bir denge olmalı?

“Müşteri” kelimesine yeni yeni alışıyorum; okul yıllarımdan beri daha çok “işveren” ifadesine aşinayım. İşveren, tasarım yaklaşımınıza güvenerek size geliyor; müşteri ise daha spesifik bir memnuniyet bekliyor gibi. Benim müşterilerim genellikle mimar, sanatçı, küratör gibi mesleklerden kişiler. Dolayısıyla tasarım alanıyla farklı mesafelerden de olsa güçlü ilişkileri var. Kimi zaman çok spesifik bir tarifle geliyorlar, kimi zaman da sizin doğal yöneliminize güveniyorlar. Aynı frekansta olmayı başarıp paslaşabilmeyi çok kıymetli buluyorum. Çoğu zaman da bu sayede işlerim daha iyi bir noktaya taşınıyor.

Nevzat Sayın, Düşünceler/İşler 2004-2018, kitap tasarımı, 2019

Bugüne dek yaptığınız işler arasında sizin için en önemli olanlar hangileri?

Nevzat Sayın’ın Düşünceler/İşler 2004-2018 kitabı benim için önemlidir. Başta tasarımcısı ben değildim. Tasarımın erken bir evresinde akıl almak için Bülent Erkmen’le görüştük. Biraz kendimden bahsettiğimde, bu kitabı neden sen yapmıyorsun, diye sordu. Daha önce yaptığım türlü sanatçı ve mimarlık yayınları vardı ama bu ölçekte bir kitabın sorumluluğunu almaya cesaretim yoktu. Erkmen’in o sorusu ve sözleri beni cesaretlendirdi. 60’a yakın projenin yeniden yayıma uygun hale getirilmesi, çeviri, redaksiyon, düzelti koordinasyonu, tasarımı ve matbaa aşaması bana iyi yol kat ettirdi. 
Bunun yanı sıra, 2022’de Bilgin Studio’nun davetiyle Rumeli Hisarı Müzesi için hazırladığım kimlik tasarımı, mimari ile tipografi arasında kurduğum coşkulu ilişkiyi karşıya da yansıttı ve yeni projelere kapı açtı. Yine benzer şekilde birkaç sene önce İstanbul Büyükşehir Belediyesi için yaptığım bir kimlik tasarımı da hâlâ içime sinen, görece önemli işlerimden biri. İBB Miras’ın şehre kazandırdığı “Kütüphane Troleybüs”ün kurumsal kimliği, yapının eski işlevi ile yeni işlevi arasında güçlü bir bağ kurmuştu.

Rumeli Hisarı Müzesi, kurumsal kimlik, işaretleme ve yönlendirme tasarımı, 2022

Bugüne dek sizi en fazla etkileyen tasarım hangisi ve neden?

S, M, L, XL kitabı benim için bir nevi ilk görüşte aşktır. Rem Koolhaas gibi öncü bir mimarın yapı yapmayla kurduğu ilişkiyi kitabın kurgusunda da başarmış olması üniversite yıllarında beni çok etkilemişti. Kitap 1999’da yayımlandı ve hâlâ çok taze. Neredeyse kitap yapmak isteyen her mimarlık ofisinin masasında S, M, L, XL görebilirsiniz. Hacimsel zorluğu ve tasarımsal ilginçliği bir yana, grafik tasarımcısı (Bruce Mau) ile editörünün (Jennifer L. Signer) işbirliği üzerine de epey kafa patlattırıyor.

 
Yaşadığınız şehrin tasarımlarınızı etkilediğini düşünüyor musunuz?

Şehir bana bir nostalji tramvayına binmişim hissi veriyor. Bina cephelerindeki taş üzerine kazılı mimar isimlerindeki tipografi seçimlerinden bugün inşaat firmalarının krom harf kesimlerine nasıl geldik, diye düşünüp duruyorum. İstanbul görsel bir karmaşa şahikası ve onu hep arındırmayı hayal ediyorum. Cephelerden tabelaları sökmek, binaların önündeki gereksiz her şeyi yok etmek gibi. Yapının üzerine yerleşecek bir logonun malzemesini, hacmini tasarlarken böyle hassasiyetlerim oluyor. 

Kütüphane Troleybüs, kimlik tasarımı, 2021

Bugüne dek işlerinizde telif sorunlarıyla karşılaştınız mı? Tasarım alanında dikkatinizi çeken ya da öncelikli gördüğünüz benzeri sorunlar nelerdir?

Telif sorunuyla ilgili bir deneyimim olmadı. Ama dikkatimi çeken sorunlardan biri, tasarımcının isminin çoğu zaman görünmez olması. Bir işin duyurusu harika bir görselle yapılıyor ama o görseli kimin tasarladığı belirtilmiyor. En basit örneği kitap satış siteleri. Kapak tasarımcısı ya da kitap tasarımcısının bilgisine neden yer verilmediğini hep merak ediyorum.

Bursa Sanat Çalıştayı, etkinlik kimliği ve iletişim tasarımı (Kenan Yiğit ile), 2025

İletişim tasarımı alanındaki güncel işleri takip ediyor musunuz? İlgiyle takip ettiğiniz tasarımcılar/projeler var mı?

İşaretleme ve yönlendirme tasarımı alanında mimarlarla şahane işbirlikleri yapan Büro Üebele ve Sascha Lobe’nin işlerini; yalın ve şık yaklaşımlarını benimsemeye çalıştığım A Practice Day for Everyday Life’ın işlerini merakla takip ediyorum. Hachetresele’nin proje sunumları, Talia Cottons’ın üretimleri de epey iştah açıcı. Türkiye’den de çok isim var; ancak kimi yazsam eksik kalacak korkusuyla dış hatlarda kalayım. Mimari temsillerini merakla izlediğim bazı isimlerden bazıları ise; Fala, Point Supreme, MOS Architects.

Tayyare Kültür Merkezi, kurumsal kimlik, işaretleme ve yönlendirme tasarımı, 2024

Size göre iyi tasarım nedir?

Zarf–mazruf ilişkisini ilk olarak MSGSÜ’de duymuştum. Sunulacak, bir araya getirilecek ya da söylenecek olan her neyse, ona hak ettiği değeri vermekle iyi tasarım elde edilebilir gibi geliyor bana. Kimi zaman avaz avaz bağıran kimi zaman da fısıldayan bir yaklaşım olabilir; önemli olan öznesiyle doğru ilişki kurabilmesi. Kötü lezzeti olan bir şeyin mükemmel bir paketi ve grafiği olabilir; ama lezzeti olmadığı için tasarım anlamsızlaşabilir. Tam bir yanıt olmadı ama iyi içerik iyi tasarımın olmazsa olmazı diyebilirim.

 
Son dönemde üzerinde çalıştığınız yeni projeleriniz var mı?

Bitiş çizgisine yaklaştığım bir kimliklendirme ve sergi grafiği tasarımı projesi var. Yılmaz Zenger’in koleksiyonu, yeni açılacak bir hastanede, Pelin Derviş küratörlüğünde kalıcı olarak sergilenecek. Bu proje için Kenan Yiğit’le bir kimlik tasarımı geliştirdik. Sanat işlerinin hastanenin iç mimarisiyle yarışmadan görünür olabilmesi üzerine epey kafa yordum. Bursa Büyükşehir Belediyesi için Ferhat Akbaba’yla “Bursa Tanpınar Yılı”nın iletişim tasarımını üstlendik. Bu süreçte ortak iş yapmanın getirilerini ve inceliklerini deneyimledim. Ayrıca Müge-Ali Cengizkan editörlüğünde mimarlık pratiğine aktif olarak devam eden Per Se’nin özel yayınına başladım. Mimarlık tarihçisi Ela Güngören ve Melis Gayretli ile Erkal Güngören’in monografisi üzerine çalışıyorum.

“10: Soyutlamalar, İmalar, Mütalaalar sergisi için iletişim tasarımı, 2023

TUNCA, Muhatabı Olmayan Mutfak sergisi için iletişim tasarımı, 2024

Tasarım dışında uğraştığınız alan(lar) var mı?

Uğraş sayılır mı bilmiyorum ama tasarım dışında, yani iş dışında bir eylem olarak yürüyorum. Postürümü korumak/düzeltmek için düzenli egzersiz yapıyorum. Plan yapmayı epey severim, önümde bir seyahat varsa o şehre konsantre oluyorum. Hayvanlara yardım etmeyi, gittiğim şehirlerde yerel radyoları keşfetmeyi, playlist yapmayı, yabancı dillerimi geliştirmeyi seviyorum.

Jak İhmalyan, Kitap tasarımı, 2025

 
Ne zamandır GMK üyesisiniz? GMK’nın çalışmaları hakkında ne düşünüyorsunuz?

2018’de MSGSÜ’de lisansüstü eğitimime başladığımda GMK’ya hevesle üye oldum. Mimarlar Odası’na hiç kaydolmamıştım, ölüm haberlerine ilişkin düzenli gelen e-postalar ve yarışmalara müellif olarak katılmak için kaydolma zorunluluğu hariç aramızda pek bir iletişim yoktu. İlginç şekilde grafik tasarımcılar arasındaki paslaşma ve iletişim daha samimi ve kapsayıcı geliyor. GMK’da daha aktif ve sosyal bir üye olmayı planlıyorum. Piknikler, seminerler bu tuhaf çağda merhem gibi.

NSMH (Nevzat Sayın Mimarlık Hizmetleri) için kitapçık tasarımları, öğrenci projesi / MSGSÜ, 2019

Mesleğinizin geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?

Her meslekte/alanda olduğu gibi tasarım alanında özelleşme arttı. İş olarak beklentiler de aynı oranda genişledi. Tekil olarak konuların üstesinden gelmek yerine işbirlikleri daha çok artacak gibi geliyor. 
 
Günümüzde teknolojinin grafik tasarıma etkileri üzerine ne düşünüyorsunuz?

Potansiyel olarak kolaylaştırıcı ve heyecan verici bir etkisi olduğunu düşünüyorum. Son dönemde teknoloji neredeyse yalnızca yapay zekâyla eşanlamlı hâle geldi; oysa yeni programlar, güçlü işletim sistemleri, hatta çalışmayı heveslendiren mouse ve klavyeler bile bu meselenin parçası. Teknoloji, görme biçimimizi örgütlüyor ve ona yön veriyor.

YUNT, kurumsal kimlik tasarımı, 2023

Görünmeyen Kent sergisi için iletişim tasarımı, 2024

Guido Casaretto, Başıboşlar, Gergedanlar ve Yanlış Anlamalar Hakkında sergisi için iletişim tasarımı, 2025

Grafik tasarımın toplum üzerindeki etkisi ve tasarımcının sorumlulukları hakkında ne düşünüyorsunuz?

Sosyal örgütlenmenin, görsel kültür/görgü açısından öneminin büyük olduğunu düşünüyorum. Mesajın bir çırpıda iletilmesi için, en az sözü kadar tasarımının da kıymeti var. Şehirle kurduğu bağ, bıraktığı miras da çok önemli. Bu noktada tasarımcının sorumluluğu yalnızca estetik değil, toplumsal hafızaya ve ortak yaşama katkı sunmak tabii ki. Zira geçici olarak tasarlanan şeyler kalıcılaşabiliyor.
 
Bugünkü siz, mesleğinin henüz başındaki size ne söyler?

Uykunu tam almaya çalış, bol bol da derin nefes. Hepsi geçecek.

*Röportaj: Aycan Erarslan (GMK Üyesi)