Doğumunun 100. Yılında Pera’da : Mario Prassinos

  • Yazar Admin, 13.06.2016

Pera Müzesi 25 Mayıs’tan bu yana, çok yönlü bir sanatçıyı ağırlıyor. “Mario Prassinos, Bir Sanatçının İzinde: İstanbul-Paris-İstanbul” başlıklı sergi, 20. yüzyılın özgün, ancak Türkiye için pek tanınmayan sanatçısını doğumunun 100. yılında Pera’da izleyicilerle buluşturuyor.


Mario Prassinos, 1973, Fotoğraf: Jacques Robert, Centre d'Archives Mario Prassinos.

İstanbul’da Rum kökenli bir sanatçı ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Prassinos 1985 yılında veda ettiği 69 yıllık yaşamında resimden kitap illüstrasyonuna, dokumadan gravüre uzanan çok farklı tekniklerde işler üretti. Küratörlüğünü Seza Sinanlar Uslu’nun üstlendiği, Prassinos’un kızı Catherine Prassinos ve danışman Thierry Rye ile birlikte hazırlanan bu sergi, sanat yaşamına Paris’te 20. yüzyıl avangartlarıyla başlayan Prassinos’un; kitap kapakları, kitap illüstrasyonları, kostüm ve dekor tasarımları aracılığıyla tasarımcı kimliğine de ışık tutuyor. 1945 sonrasında, savaş nedeniyle kısıtlı hâle gelen sergi imkânlarıyla birlikte edebiyat çevresiyle de ortak çalışmalar yapan Prassinos, bu dönemde pek çok edebî yapıta kapaklarını ve içlerini resimleyerek unutulmaz yüzler kazandırdı.

Dava, Franz Kafka, Bonet-Prassinos Koleksiyonu kitap kapakları, Gallimard Yay., Paris, 1946, Centre d'Archives Mario Prassinos.

Yenilmeyenler, William Faulkner, 1949, Bonet-Prassinos Koleksiyonu kitap kapakları, Gallimard Yay., Paris, 1949, Centre d'Archives Mario Prassinos.

Söz konusu dönemde Prassinos, editörlüğünü Henri Parisot’nun üstlendiği ve adını Louis Buñuel’in bir filminden alan Altın Çağ (L’âge d’or) edebiyat serisinin kitap kapaklarını hazırlamakla beraber, aralarında Jacques Prévert, Lewis Carrol gibi sürrealist yazar ve şairlere ait 23 kitabın da kapak illüstrasyonlarına imza atar. Öte yandan Gallimard Yayınevi için de 1942-1967 yılları arasında 552 kitaplık La Nouvelle Revue Française koleksiyonu kapsamında 205 adet kapak maketi hazırlar ki bunların arasında Apollinaire, Simone de Beauvoir, Sartre, André Breton, Albert Camus, Jean CocteauWilliam Faulkner, Kafka, Rimbaud, Hemingway gibi isimler yer almaktadır.

İkinci Cins, Simone de Beauvoir, Bonet-Prassinos Koleksiyonu kitap kapakları, Gallimard Yay., Paris, 1949, Centre d'Archives Mario Prassinos.

Zorlu Bir Kış, Raymond Queneau, Bonet-Prassinos Koleksiyonu kitap kapakları, Gallimard Yay., Paris, 1946, Centre d'Archives Mario Prassinos.

Prassinos’un kitap illüstrasyonları arasında en çarpıcı olanlardan biri de kuşkusuz Edgar Allan Poe’nun 1952 tarihli yapıtı Kuzgun (The Raven) için gerçekleştirdiği 22 gravür. Bugün eşsiz parçalar olarak ilgi gören bu seri, Prassinos’un kariyerinde de diğer yapıtlarından çok daha ileri işler olarak kabul edilmektedir.

 

Kuzgun / The Raven, 1952, Centre d'Archives Mario Prassinos.

Kuzgun / The Raven, 1952, Centre d'Archives Mario Prassinos.

Kuzgun, Edgar Allan Poe, 1952, Editions Pierre Vorms, Centre d'Archives Mario Prassinos.

1922 yılında ailesiyle birlikte Fransa’ya göç eden Prassinos’un, bir yandan sanatçı, tasarımcı ve edebiyatçı iş birliklerine dair hoş kesitler sunan ve bir dönemin yaratıcı kitap üretimine ışık tutan; öte yandan İstanbul’a dair kozmopolit belleğin izlerini taşıyan ve bu coğrafyadan geçmiş özgün bir sanatçıyla tanışma fırsatını sunan sergisi 14 Ağustos’a dek görülebilir.