3. İstanbul Tasarım Bienali, “Biz İnsan Mıyız? – Türümüzün Tasarımı: 2 Saniye, 2 Gün, 2 Yıl, 200 yıl, 200.000 Yıl” başlığıyla 22 Ekim – 22 Kasım tarihleri arasında gerçekleşiyor. Bienalin grafik tasarımlarını Pemra Ataç, Yetkin Başarır, Özge Güven, Okay Karadayılar ve Sarp Sözdinler yapıyor.

_{William Forsythe, City of Abstracts, Fotoğraf: Dominik Mentzos}

Küratörlüğünü Beatriz Colomina ve Mark Wigley’nin yaptığı bienalde Bedeni, Gezegeni, Yaşamı ve Zamanı Tasarlamak olarak 4 bölüm altında sergilenecek 70’in üzerinde proje yer alıyor. Karaköy’deki Galata Özel Rum İlköğretim Okulu, Studio-X İstanbul, DEPO, Alt ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri olmak üzere 5 mekâna yayılacak olan bienald; 36 ülkeden 200’ün üzerinde videonun başvurduğu Açık Çağrı, 50’nin üzerinde uluslararası yazarın makalelerinin yayımlanacağı ve e-flux işbirliğiyle yürütülen Superhumanity ve Türkiye’den farklı disiplinlerden uzmanların bir araya gelerek Türkiye’deki tasarım endüstrisinin bir kronolojisini ve tasarım tarihiyle ilgili bir kütüphane oluşturacakları “Türkiye Tasarım Kronolojisi” projeleri de bulunuyor. Bienal, sergi mekânlarının yanı sıra Yaratıcı Mahalleler projesiyle kent sakinlerinin de tasarımla buluşmasını sağlamayı amaçlıyor. Beyoğlu ve çevresinde, Beşiktaş, Şişli, Eminönü, Kuruçeşme ve Sarıyer’de tasarımcıların ve tasarımla ilgili diğer profesyonellerin kendi mahallelerinde markalarını sergileme imkânı bulacağı Yaratıcı Mahalleler projesi kapsamında küçük imalathanelerden büyük markalara, tasarım stüdyolarından mimarlık ofislerine pek çok profesyonel kendi yaşam alanlarında kent sakinleriyle buluşmaya hazırlanıyor.

_{Human Helmet, Daft Punk, 2005.}

İnsan ile tasarım arasındaki ilişkiyi derinlemesine irdelemeyi amaçlayan bienalde "Bedeni Tasarlamak" başlığı altında sergilenen projeler, insan bedeninin nasıl sürekli yeniden inşa edilen bir yapı olduğunu, ellerimizin benzersiz işleyişinden beyin üzerine yapılan son araştırmalara kadar farklı yönleriyle keşfe çıkıyor. "Gezegeni Tasarlamak" ise geniş topraklar ve ekolojilerdeki insan tasarımı üzerine bir dizi proje sunuyor. "Yaşamı Tasarlamak", üretilen yeni mekanik, elektronik ve biyolojik yaşam formlarını inceliyor. "Zamanı Tasarlamak" ise en eski tarihlerdeki ilk insan aletleri ve süslemelerden, insanlara kendilerini 2 saniye kadar kısa bir sürede tekrar tasarlayabilme olanağı veren sosyal medya kanallarına uzanan yeni bir tür arkeoloji önermesi sunuyor.

_{Gündeliğin Belleği 1933/39, İlkokul, Paşabahçe, İstanbul, Kaynak: Nusret Safayhi Arşivi.}

Türkiye'de Tasarımın 200 Yıllık Tarihi

3. İstanbul Tasarım Bienali’nin kavramsal çerçevesine paralel olarak "Türkiye Tasarım Kronolojisi" başlığını taşıyan kapsamlı bir çalışma başlatıldı. Bu çalışma ambalaj, grafik tasarım, iletişim ve reklam, konut, mobilya, peyzaj, sanayi yapıları gibi konulara ilave olarak, bugüne kadar tasarım perspektifinden pek de ele alınmamış aydınlatma, oyuncak, müzik, seramik, sağlık, sivil örgütlenmeler gibi alanları da kapsayan bir kronoloji denemesi. Bu deneme, Tanzimat’tan günümüze kadar gelen bir zaman dilimini kapsayacak şekilde hazırlanan metinler aracılığıyla toplumsal, mekânsal, kentsel ve tarihsel anlamda tasarım tarihimize etki eden eşikleri tespit etmeyi ve bu yolla tarih yazımını etkileyecek verimli tartışmalar için bir zemin oluşturmayı hedefliyor. Metinler Pelin Derviş’in koordinasyonunda geniş bir uzman ekibin katkısıyla oluşturuluyor. Bu çerçevede, projenin bir diğer bileşeni olan "Gündeliğin Belleği" ise aile ve buluntu fotoğraflar aracılığıyla nesneler ve mekânlar üzerine bir görsel kaynak oluşturmayı amaçlıyor.

_{Gündeliğin Belleği, İTÜ Mimarlık Öğrencileri Hilton Oteli'nin Önünde, İstanbul, 1959, Kaynak: Ergun Derviş Arşivi.}

Kendine Merak Kabinesi adını veren bu büyük ekip, birbirine değen bir seçki üzerinden tartışmalar açabilmenin, tartışmaları dallandıracak kişilere ulaşabilmenin yollarını arıyor. Bu amaçla Studio-X Istanbul’un bir bölümü bienal süresince bir araştırma laboratuvarına dönüştürülecek ve kronolojide ele alınan konular üzerine bir dizi tartışma toplantısı düzenlenecek. Bu toplantılar, Merak Kabinesi tarafından hazırlanan provokatif “merak masaları” (mini sergi) etrafında gerçekleşecek. Çalışma kapsamında Studio-X Istanbul, Türkiye’nin tasarım tarihiyle ilgili bienal süresince ve sonrasında açık kaynak olarak hizmet verecek bir tasarım kitaplığı kuruyor. Proje dahilinde yapılacak etkinlikler http://bizinsanmiyiz.iksv.org/ adresinden takip edilebilecek.