Sagmeister’in Dayanılmaz Hafifliği

Yazar Admin, 06.12.2015

İnsan, aklını mutlu olmak yönünde eğitebilir mi? Ya da kendini telkin ederek daha mutlu hissedebilir mi? Stefan Sagmeister’in MAK’ta (Avusturya Uygulamalı Sanatlar / Çağdaş Sanat Müzesi) gerçekleşen "Mutlu Sergi"si (The Happy Show), ünlü tasarımcının mutluluk üzerine arayışlarını ortaya döküyor. Üstelik bu arayışlarda kullandığı denek de yine kendisi. Meditasyondan bilişsel terapiye dek bedensel ve ruhsal mutluluğun izindeki deneyimlerini aktardığı bu sergi, Sagmeister’in 7 yılda bir New York’taki stüdyosunu kapatıp kendine verdiği izinlerin de bir izdüşümü aslında. Zira "Mutlu Sergi"nin bir fikir olarak ilk nüvesi de 2009 yılında verdiği böyle bir es sırasında ortaya çıkmış. 28 Mart 2016’ya dek sürecek olan sergide, tasarımcının deneyimlerinin multimedya belgeleri niteliğindeki videoları, baskıları, infografikleri ve heykellerinin yanı sıra izleyicileri bu deneyimlere katılmaya davet eden mekâna özel interaktif enstalasyonları yer alıyor.

Stefan Sagmeister, Portrait© Sagmeister & Walsh/Photo: John Madere

Aklın da tıpkı beden gibi yönlendirilebilir olup olmadığını sorgulayan Sagmeister’ın kişisel mutluluğuna ilişkin ifadesi ise şöyle : "mutluluk belki de üzerine bir deneme yapılmayı hak eden büyük bir meseledir." Tasarımcı bu projesine ilişkin düşüncelerini ve gerekçelerini el yazısıyla müzenin duvarlarına, merdivenlerine ve tuvaletlerine de yazmış. Onun kişisel notlarına ise psikologlar Daniel Gilbert, Steven Pinker ve Jonathan Haidt ile antrolopolog Donald Symons ve birtakım önemli tarihçilerin bu deneyimleri kendi uzmanlıkları çerçevesinde değerlendirdikleri tamamlayıcı açıklamalar eşlik ediyor.

Stefan Sagmeister, Don’t expect people to change, © MAK/Aslan Kudrnofsky

Stefan Sagmeister, Everybody Always Thinks They Are Right, 2007, © MAK/Aslan Kudrnofsky

"Ne Kadar Mutlusunuz ?" başlıklı enstalasyonda ziyaretçiler mutluluk seviyelerini 1’den 10’a kadar numaralandırıyorlar ve sonrasında bu enstalasyon, sergiyi görmeye gelen kişilerin mutluluk seviyelerine ilişkin toplu bir tablo ortaya koyuyor. Serginin en enteresan işlerinden biri ise interaktif bisiklet. Ziyaretçiler pedal çevirdikçe karşılarında yanan, durduklarında sönen neon yazılar Sagmeister’in mizahi tonu yüksek çalışmalarından. "Herkes Kendini Haklı Görür" temalı maymunları Sagmeister için günlük hayattan global tartışmalara dek insanlığın sorumlu olduğu davranışlarının, önyargılarının ve kibrinin bir simgesi. "Step Up to It" isimli animasyon ise şekerlerden oluşan tipografisiyle izleyicileri kahkaha atmaya davet ediyor. Kahkaha atıldıkça bu enstalasyondaki renkler beyazdan canlı ve parlak renklere dönüyor.

"Mutlu Sergi", Sagmeister’in MAK’taki ikinci sergisi. İlki, 2002 yılında gerçekleşen ve tasarımcının yakın dönem tasarım kültüründeki etkilerini ortaya koyan "Stefan Sagmeister. Handarbeit"tı. Viyana doğumlu tasarımcı lisansını burada tamamlayıp 1986 yılında Fulbright bursuyla Brooklyn’deki Pratt Institute’de öğrenim gördü. 1992 yılında Leo Burnett ; 1993 yılında Tibor Kalman ile çalıştı. Aynı yıl Manhattan’da Sagmeister Inc. adıyla kendi tasarım stüdyosunu kurdu. En çok bilinen işleri arasında Talking Heads, Lou Reed, OK Go ve Rolling Stones için yaptığı albüm kapakları ; HBO ve Levi’s gibi markalar için yaptığı reklam kampanyaları yer alıyor. Albüm kapakları tasarımlarıyla bugüne dek pek çok Grammy ödülü kazanan tasarımcı, çalışmalarını 2012’den bu yana bir diğer tasarımcı Jessica Walsh ile ortak olduğu Sagmeister& Walsh bünyesinde sürdürüyor.