Analogdan Dijitale, Formalizmden Deneysele: SFMoMA’da Grafik Tasarımın Yarım Asırlık Dökümü
- Yazar Admin, 02.08.2016
San Francisco Modern Sanat Müzesi'nde (SFMoMA) Ekim ayına dek sürecek olan "Typeface to Interface" başlıklı sergi, müzenin grafik tasarım koleksiyonu üzerinden grafik tasarım ve tipografinin 1950'den günümüze olan evriminin izini sürüyor. Tasarımcı ve koleksiyoner Aaron Marcus'un büyük ölçekteki bağışıyla derinlik kazanan koleksiyondan 250 işin yer aldığı sergide tasarım disiplininin gelişimsel çizgisi sanatsal ve kavramsal denemeler, bilgi panoları, işaretler, reklam ve afiş gibi farklı mecralar üzerinden görsel bir tarih akışıyla ortaya konuyor. Bu yarım asırlık evrimin duraklarında neler yok ki:
Michael Bierut, Light Years Beaux Arts Ball için afiş, New York Mimari Ligi, 1999, SFMOMA izniyle.
1950'lerde ve 1960'larda daktilo üreticisi Olivetti Company için üretilmiş renkli afiş serileri; "İsveç Stili" diye bilinegelen hareketin temsilcileri olarak Karl Gerstner, Pierre Mendell ve Armin Hofmann’ın, negatif boşluk kullanımının öne çıktığı, Helvetica ve diğer sans-serif fontların dengeleyici estetiğine başvurduğu afişleri; saykodelik Bay Area rock konser afişleri ve Paul Rand'in IBM için ürettiği 1981 tarihli Eye-Bee-M; Stefan Sagmeister ve Michael Bierut'un Yale Mimarlık Okulu için ürettiği işler...
Jacqueline Casey, The Moon Show, 1969, Fotoğraf: Don Ross, SFMoMA izniyle.
Armin Hofmann, Giselle Ballet, 1959, Fotoğraf: Katherine Du Tiel, SFMoMA izniyle.
Wes Wilson, Captain Beefheart and His Magic Band, Chocolate Watchband, The Great Pumpkin; Fillmore Auditorium, 1966, SFMoMA izniyle.
Grafik tasarımın hızlı bir değişim yaşadığı bir yarım yüzyıllık bir döneme ışık tutan bu sergi analogdan dijitale; formalist estetikten daha kaotik ve deneysel üsluplara uzanan bir ekol ve yaklaşım çeşitliliği ortaya koyarken, yaratıcılık alanında karşıtlıklarla ve antitezlerle ilerleyen bir süreç algısı ortaya koyuyor. Marcello Nizzoli'nin 1950 tarihli taşınabilir daktilosu Lettera 22 ile başlayarak SFMoMA, tasarım estetiğini biçimlendiren alet ve teknolojilerin önem ve rollerini ortaya koyan belgesellere de bu sergi kapsamında yer veriyor. Bu aletlerin arasında 1984 tarihli yazılım programıyla Macintosh da sergide kuşkusuz ayrıcalıklı bir yere sahip.
Egidio Bonfante, Olivetti Lettera 22 Taşınabilir Daktilo için afiş, 1951, SFMoMA izniyle.
Aaron Marcus, İsimsiz, Type Writer Type Serisi’nden, 1966, SFMOMA izniyle.
Giovanni Pintori, Olivetti Company için afiş, 1956, SFMoMA izniyle.
Sergide Sagmeister’in AIGA Detroit için yaptığı ünlü afişi de yer alıyor. Sagmeister bu işinde, kendi ifadesiyle “pek çok tasarım projemizde duyduğumuz acıyı görselleştirmek” amacıyla bedenine tüm karakterler keserek işlemişti. Öte yandan Wim Crouwel’in Stedelijk Müzesi için ürettiği 1968 tarihli Vormgevers sergi afişi ve Massimo Vignelli’nin 1972 tarihinde ürettiği New York metro rehberi de bunlardan biri.
Stefan Sagmeister, AIGA Detroit için afiş, 1999, Fotoğraf: Tom Schierlitz, SFMoMA izniyle.
Wim Crouwel, Vormgevers sergisi için afişi, Stedelijk Museum, 1968, SFMoMA izniyle.
Müzenin devamlı koleksiyonundan bir seçki ortaya koyan "Typeface to Interface" 23 Ekim'e dek sürecek.
Fotoğraf: Henrik Kam