22 Aralık’ta SALT Galata’da açılacak olan Ressam Sabiha Rüştü Bozcalı sergisi; Türkiye’nin ilk kadın illüstratörlerinden olan Sabiha Rüştü Bozcalı’nın yaşamı ve az bilinen üretimine odaklanıyor. Sanatçı, çalışmalarıyla yaşadığı dönemin dönemde reklam ve yayıncılık alanlarında dönüşüm geçirmekte olan görsel anlatım diline katkıda bulundu.

Türkiye’nin ilk kadın illüstratörlerinden olan ressam Sabiha Rüştü Bozcalı’nın yaşamı ve az bilinen üretimine odaklanan sergi, 22 Aralık’ta SALT Galata’da açılıyor. Osmanlı İmparatorluğu’ndan Cumhuriyet’e geçiş döneminde yetişen ressam Sabiha Rüştü Bozcalı’nın yaşamına konu alan sergi, sanatçının 2014’te SALT Araştırma’ya bağışlanan arşivi ve şimdiye dek kapsamlı olarak incelenmemiş üretimini kamuya açıyor. Bozcalı’nın kültür tarihindeki rolüne ışık tutmayı amaçlayan sergide, çeşitli desen, resim, fotoğraf, günlük, mektup ve kartpostalları ile katkıda bulunduğu yayınlar yer alıyor. Dâhiliye Nazırı Memduh Paşa’nın sanatkâr kızı Handan Hanım ile Bahriye Nazırı Bozcaadalı Hasan Paşa’nın oğlu Amiral Rüştü Paşa’nın ikinci çocuğu olan Sabiha Rüştü, annesinin teşvikiyle beş yaşında resme başladı. İlk derslerini ressam ve müze müdürü Ali Sami Boyar’dan aldı. 15 yaşından itibaren farklı dönemlerde Berlin, Münih, Paris ve Roma’da; Lovis Corinth, Moritz Haiman, Karl Caspar, Paul Signac ve Giorgio de Chirico gibi dönemin tanınmış ressamlarının atölyelerinde çalıştı. 1928-1929 yıllarında, İstanbul’daki Güzel Sanatlar Akademisi’nde Namık İsmail’in atölyesine devam etti. Neo-Empresyonist ressam Paul Signac’ın “kabiliyetli, resim sanatının gerektirdiği hassasiyete sahip ve kendini tamamen bu mesleğin zorlu çalışmasına adayan biri” olarak tanımladığı Bozcalı, manzara ve natürmortlar yaptı ama özellikle portreleriyle dikkati çekti.

İstanbul’daki Sanayi-i Nefise Mektebi’nin resim atölyesi, yak. 1927, SALT Araştırma, Sabiha Rüştü Bozcalı Arşivi

1946’da adı TEKEL olarak değiştirilen İnhisarlar İdaresi ve Yapı Kredi Bankası gibi önemli kurumlar için yaptığı çizimlerle reklam ve yayıncılık alanlarında dönüşüm geçirmekte olan görsel anlatım diline katkıda bulundu. 1953’ten itibaren Milliyet başta olmak üzere Yeni Sabah, Hergün, Havadis, Cumhuriyet ve Tercüman’da gazete ressamı olarak çalıştı.

Sabiha Bozcalı, İnhisarlar İdaresi için yaptığı Ankara Birası reklamı taslak çalışması, İstanbul Şehir Üniversitesi, Taha Toros Arşivi

Sabiha Bozcalı, Thomas Allom’ın 1828 tarihli bir gravürünün reprodüksiyonu, İstanbul Ansiklopedisi,196, Emine Esenkova Gönel’in izniyle

Reşad Ekrem Koçu’nun İstanbul Ansiklopedisi’nin ressamlarından biri olan Bozcalı, yakın iş birliğinde olduğu tarihçinin yanı sıra Nezihe Araz, Cahit Uçuk ve Refii Cevad Ulunay gibi yazarların eserleri için illüstrasyonlar yaptı.Sergi, sanatçının SALT Araştırma’daki arşivinden belge, fotoğraf ve çizimler ile İstanbul Şehir Üniversitesi Taha Toros Arşivi’nin Sabiha Bozcalı bölümünden belgelerle hazırlanan sergi 28 Şubat'a dek görülebilir.