GMK Röportajlar’ın 14’üncüsünü, üyemiz Feyza Filiz’le gerçekleştirdik. Feyza Filiz, 2017’de 36. Grafik Tasarım Sergisi’nde “Şiir İniltisi” isimli afiş serisiyle Öğrenci Projeleri kategorisinde, bu yılki sergide de “36 Days of Type 2000” işiyle Tipografi kategorisinde başarı ödülüne layık görüldü. Profesyonel yaşamını, üç yıldır Doğan Kitap bünyesinde sürdüren tasarımcıyla çalışmaları, tasarım trendleri, GMK ve mesleğin geleceği hakkında konuştuk.* 

Grafik tasarımcı olmaya ne zaman karar verdiniz? Bize serüveninizden bahseder misiniz?

Yetişkinliğe adım attığım yıllarda “grafik tasarım” diye ifade etmesem de, başından beri görsel şeyler üretebileceğim bir meslek istediğimden emindim. Üniversite için bölüm tercihlerimi de bu yönde yaptım ve sonuçta grafik tasarımla tanışmış oldum. Bu tanışıklığın beni her zaman mutlu edeceğine inandım ve bu inancım hiç kaybolmadı.

_{Sadeleş Rahatla (Doğan Novus), Kapak tasarımı, 2019 / Ya Hiç Karşılaşmasaydık (Doğan Kitap), Kapak tasarımı, 2020}

İletişim tasarımında ilgi duyduğunuz/çalıştığınız spesifik bir alan var mı?

Profesyonel çalışma hayatıma üç yıl önce Doğan Kitap’ta başladım. Dolayısıyla vaktimin çoğunu kitap kapağı tasarımı üzerinde çalışmaya ayırıyorum. Kitap kapağı, birçok disiplini barındıran bir alan. Her kitabın konusu farklı olduğu gibi, tarzı da farklı olmak durumunda. Bu da sizi farklı disiplinlerde tasarım araştırmaları yapmaya teşvik ediyor. Tasarımcı olarak sınırlarımı zorlamaktan ve bir parça da olsa farklı alanlara hizmet etmekten zevk alıyorum.

Profesyonel yaşamda tasarım anlayışınız ile müşterinin beklentileri veya kararları arasında nasıl bir denge kuruyorsunuz?

İş hayatımda müşteri konumunda olan kişiler çoğunlukla yazarlar. Mümkünse çalıştığım yazarlarla yüz yüze görüşmeyi ve kitabı, yaratıcısından dinlemeyi tercih ediyorum. Bu şekilde kitabın ruhunu çok daha iyi kavrayabiliyorum. Konuyu ve beklentileri doğru anlamak çok önemli. Kurduğumuz iletişimle oluşan karşılıklı güvenin, işi doğrudan ve olumlu etkilediğini düşünüyorum. İşime saygı duyulduğunu bilmek tasarım sürecini daha konforlu geçirmemi sağlıyor. Aldığım brief ile kendi tasarım anlayışımı harmanlayıp ortaya bir iş çıkarıyorum. Üretimin her aşamasında mesleğimizin evrensel kurallarından ödün vermiyorum.

_{Yarınsız (Doğan Kitap), Kapak tasarımı, 2019}

Yaşadığınız şehrin tasarımlarınızı etkilediğini düşünüyor musunuz?

Evet, kesinlikle etkiliyor. 8 bin yıllık bir kültürü taşıyan İstanbul’da doğup büyüdüm. Bu güzel şehrin büyüsünden beslenmekle birlikte modern hayatın keşmekeşinin de zaman zaman zihin açıklığını sınırladığını düşünüyorum.

_{Şiir İniltisi, Öğrenci Projesi, 2017}

Yaptığınız işler arasında sizin için en önemli olan hangisi?

Bitirme projem olan “Şiir İniltisi” adlı afiş serisi. Benim için hâlâ değerini aynı şekilde korumakla beraber 36. Grafik Tasarım Sergisi’nde de bu işimle ödül aldım. “Şiir İniltisi”, adını akıl hastalarının yazdığı şiirlerin derlendiği İnilti kitabından alıyor. Yazanın bir akıl hastası olduğuna inanmanın güç olduğu bu şiirleri, tipografi yoluyla görselleştirmeye çalışmak benim için müthiş bir deneyimdi. Duygusal olarak benim için çok kıymetlidir. Öyle ki tasarım eğitimini sanki bu projeyi yapabilmek için aldığımı düşündüm.

Bugüne dek sizi en fazla etkileyen tasarım hangisi oldu ve neden? 

Beni en fazla etkileyen tasarıma karar verebilmem çok zor. Ancak Paula Scher’in tüm tasarımlarını hayranlıkla takip ettiğimi söyleyebilirim. Özellikle Public Theatre için yaptığı afişlerin dinamizmini çok seviyorum. Bakınca dans etmek geliyor içimden!

_{Tanrılık Halleri (Doğan Kitap), Kapak tasarımı, 2018 / Büyülü Yol (Doğan Kitap), Kapak tasarımı, 2018}

Ödül almanın size ne gibi katkısı oluyor?

Yaptığınız işin takdir görmesi elbette büyük bir motivasyon kaynağı. Kazandığım ödüller, çalıştığım ya da çalışacağım kişilerde de pozitif bir algı yaratıyor. Fakat yine de öznel bir iş yaptığımızı unutmamak gerektiğini, ödülün bir amaç değil de araç olduğunu düşünüyorum. Tasarımlarımı en önce kendime beğendirebilmek için çaba gösteriyorum.

Size göre iyi tasarım nedir?

Baktığınızda, içerisinde bir fikir olduğunu görebiliyorsanız ve sizde bir his uyandırabiliyorsa bence o iyi bir tasarımdır.

İşlerinizde telif sorunları yaşıyor musunuz? Tasarım alanında dikkatinizi çeken ya da öncelikli gördüğünüz sorunlar nelerdir?

Bu alanda çalışıp da bugüne dek telif sorunu yaşamamış şanslı insanlardanım sanırım. Sorun olarak gördüğüm bir diğer konu ise her alanda olduğu gibi tasarımda da popülerliğin öncelikli amaç hâline gelmiş olması. Elbette hepimiz bir şekilde yeniliklere uyum sağlamalıyız. Fakat son zamanlarda fikirden yoksun, yalnızca trend olduğu için uygulanan ve birbirine çok benzeyen tasarımlar görüyorum. Tasarımcının trendlerin peşinden koşmasının değil de yeniliklerden beslenerek gelişmesinin kendi ve tasarım adına daha faydalı olacağını düşünüyorum.

_{Kiracı, Kısa film afişi, 2018 / Zamanın Rengi, Kısa film afişi, 2019}

İletişim tasarımı alanındaki güncel işleri takip ediyor musunuz? İlgiyle takip ettiğiniz tasarımcılar/işler var mı?

Bir tasarımcı için güncel işleri takip etmek bir gereklilik. Yakından takip ettiğim birçok tasarımcı var elbette. İlk aklıma gelenler: Rodrigo Corral, Julian Montague, Javier Jean, Tree Abraham, Jon Gray… Ayrıca Studio Feixen ve Spin Studio’nun yaptığı işleri de beğeniyorum.

Şu an neler üzerinde çalışıyorsunuz? Yeni projeleriniz var mı?

Yayınevinin aylık programında olan kitapların kapak tasarımları ve çıkmış kitapların tanıtım elemanları üzerinde çalışmaya devam ediyorum. Bunların dışında 36 Days of Type’ın 2020 edisyonu için ürettiğim harfler oldukça beğenildi. Hatta bir müşterinin isteğiyle bir projeye dönüştü. Böylece Çin’de yayımlanan bir derginin yeni sayısı için, İtalya’yı yansıtan bir harf serisi üzerinde çalışmaya başladım.

 _{36 Days of Type 2020} 

Ne zamandır GMK üyesisiniz? GMK’nın çalışmaları hakkında ne düşünüyorsunuz?

Resmî olarak üç yıldır GMK üyesiyim, fakat öğrencilik yıllarımda da GMK’yı yakından takip eder ve fırsat buldukça etkinliklerinde görev almaya çalışırdım. GMK’nın kıymetli birçok çalışması var, ama özellikle tasarımcıları ve tasarımcı adaylarını bir araya getirme konusundaki gayreti benim için çok değerli. Etkinliklerinde kurulan iletişim, bazen bir ders niteliğinde olabiliyor. GMK’nın benim gibi daha birçok tasarımcının hayatına dokunmasını diliyorum.

Mesleğinizin geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?

Grafik tasarımın dünya çapında değişecek, yenilenecek, evrilecek ama hiçbir zaman etkisini kaybetmeyecek bir gücü var. Teknolojinin her geçen gün gelişiyor olmasıyla birlikte farklı mecraların da ortaya çıkacağı kesin. Dolayısıyla grafik tasarım da, bu yeni alanlara hizmet etmeye devam edecek.

*Röportaj: Eda Gündüz (GMK Üyesi)